terça-feira, 22 de novembro de 2011

Lições de língua yorubá – Lição 8/12 - Ẹ̀kọ́ Mẹ́jọ/Éjìlá

Lições de língua yorubá – Lição 8/12
(Àwọn ìwé ẹ̀kọ́ èdè yorùbá – Ẹ̀kọ́ Mẹ́jọ/Éjìlá)

Professores:
Prof. Dr. Sidnei Barreto Nogueira
Prof. Mestre José Benedito de Barros

Nessa aula ouvimos a gravação dos seguintes textos:

1) Diálogo entre Dúpẹ́ e sua ex-professora; 2) Praticando tons: 3) Diálogo entre Makinde e Kunle, amigo de seu filho; 4) Música: Agbé ló l´aro, na voz da cantora Inaicyra.

Além da audição treinamos em sala de aula as pronúncias utilizando o texto escrito como apoio.

Por fim, ensaiamos a música Agbé lo l´aro.

Os exercícios escritos serão trabalhados na próxima aula, dia 26/11/2011.

Diálogo entre Dúpẹ́ e sua ex-professora.

Dúpẹ́: Ẹ káàsán Mà.
Arabìnrin Ọdúnsì: Òo, káàsán. Báwo ni nǹkan?
Dúpẹ́: Dáadáa ni.
Arabìnrin Ọdúnsì: Ó péjọ́ mẹ́ta.
Dúpẹ́: Ọjọ́ kan pẹ̀lú Mà.
Arabìnrin Ọdúnsì: Ṣ’álàáfíà ni?
Dúpẹ́: A dúpẹ́ Mà.
Arabìnrin Ọdúnsì: Ilé ńkọ́?
Dúpẹ́: Ó wà.
Arabìnrin Ọdúnsì: Iṣẹ́ ńkọ́?
Dúpẹ́: Ó ń lọ dáadáa.
Arabìnrin Ọdúnsì: Bàbá ńkọ́?
Dúpẹ́: Wọ́n wà.
Arabìnrin Ọdúnsì: Màmá ńkọ́?
Dúpẹ́: Wọ́n wà.
Arabìnrin Ọdúnsì: Pẹ̀lẹ́, ó dàbọ̀.
Dúpẹ́: Ó dàbọ̀ Mà.

Vocabulário
Ẹ káàsán – Boa tarde.
báwo – Como
Mà – Madame, senhora.
nǹkan – coisas
ni – verbo ser (é, são, estão)
dáadáa ni – está(estão) bem/boa(s)
ó péjọ́ mẹ́ta – muito tempo; um longo tempo
ọjọ́ – dia
kan – um (uma)
pẹ̀lú – com, mais
álàáfíà – paz, completo bem estar.
Ilé – casa
Ilé ńkọ́? – como está sua casa (família, tudo que se refere ao âmbito doméstico)?
Iṣẹ́ – trabalho
Bàbá – pai
Wà – exsistir
Ó wà – está bem (literalmente: existe bem)
Arabìnrin: parente feminino; senhorita.
Wọ́n – eles / elas; ele / ela (honorífico).
Ó dàbọ̀ – Tchau.
lọ - ir.
Ń – palavra formadora do gerúndio. Ex ń lọ = indo.
Ó – Ele/Ela.

Linguagem e pontos culturais

Sujeito pronominal ẹ́ e wọ́n
Nós usamos ẹ́ para significar vocês ou você (honorífico). Nós também usamos wọ́n para significar eles/elas ou ele/ela (honorífico). Exemplos:
A: Bàbá ńkọ́? – Como está seu pai?
B: Wọ́n wà. – Ele (honorífico) está bem.
A: Màmá ńkọ́? – Como está sua mãe?
B: Wọ́n wà. - Ela (honorífico) está bem.
A: Àwọ́n àbúrò ńkọ́? – Como estão seus irmãos mais novos.
B: Wọ́n wà. Eles estão bem.
A: Dúpẹ́ àti Déọlá ńkọ́? – Como estão Dúpẹ́ e Déọlá?
B: Wọ́n wà.. – Eles estão bem.

O uso de àwọ́n

Se àwọ́n é usado com substantivo este vai para o plural. Àwọ́n é colocado sempre antes do substantivo que ele modifica. Exemplos:
Ilé – casa
Àwọ́n Ilé – casas
Ọkọ̀ – veículo
Àwọ́n ọkọ̀ – veículos.

Usando Ó péjọ́ mẹ́ta/Ọjọ́ kan pẹ̀lú

Ó péjọ́ mẹ́ta é usado para alguém que não vê há muito tempo. Literalmente significa: “faz mais de três dias (que não nos encontramos).” A resposta Ọjọ́ kan pẹ̀lú, signfica literalmente “um dia mais”, que quer dizer que realmente faz mais de três dias que os dois não se encontram, ou seja, há muito tempo.

Praticando tons


Àlàáfíà – paz, completo bem estar
Àárọ̀ – manhã
Ìrọ̀lẹ́ – tarde (entre 16 e 19 horas)
ọ̀fíìsì – escritório
Kíláàsì – classe, sala de aula
Mùsíòmù – museu
ẹranko – animal
ọkọ̀ – veículo
ofurufú – céu, firmamento.
Ojú-irin – estrada de ferro

Diálogo entre Senhor Makinde e Kunle, amigo de seu filho, quando o senhor Makinde vai para o trabalho.

Kúnlé: Ẹ Káàárọ̀ Sà.
Ọgbẹ́ni Mákindé - Káàárọ̀. Báwo ni?
Kúnlé: Dáadáa ni Sà.
Ọgbẹ́ni Mákindé - Ilé ńkọ́?
Kúnlé: Ó wà.
Ọgbẹ́ni Mákindé - Màmá ńkọ́?
Kúnlé: Ó wà.
Ọgbẹ́ni Mákindé: Bàbá ńkọ́?
Kúnlé: Ó wà.
Ọgbẹ́ni Mákindé: Ṣé iṣẹ́ rẹ ń lọ dáadáa?
Kúnlé: Ó ń lọ dáadáa Sà.
Ọgbẹ́ni Mákindé: Ó dàbọ̀. Mo tètè ń lọ síbi iṣẹ́. Ki màmá àti bàbá rẹ.
Kúnlé: Kò burú Sà. Ó dàbọ̀ Sà.

Vocabulário

Tètè: depressa, rápido.
Màmá: pai
Àti: e
Kò burú: não é mau (é bom).
Rẹ: seu.

Música
Agbé ló l´aró
Kìí ráhùn aro
Àlùkò ló l´osùn
Kìí ráhùn osùn
Lékèélékèé ló l` ẹfun
Kìí ráhùn ẹfun
ọ̀ṣun lékèé o dá mi o
Káwa má ráhùn owo
Káwa má ráhùn ọmọ
Àṣẹ! Àṣẹ! Àṣẹ!

Ó dàbọ̀ gbogbo!

Nenhum comentário:

Postar um comentário