quinta-feira, 20 de outubro de 2011

Lições de língua yorùbá – Lição 2/12 - Ẹ̀kọ́ Méji/Éjilá


(Foto: Professor Sidnei, em pé, Professor José Benedito, abaixado, no centro, e alguns alunos do curso de língua yorúbá em Limeira, 08/10/2011.)
Lições de língua yorubá – Lição 2/12
(Àwọn ìwé ẹ̀kọ́ èdè yorùbá – Ẹ̀kọ́ Méji/Éjilá)
Professores:
Prof. Dr. Sidnei Barreto Nogueira
Prof. Mestre José Benedito de Barros

Na aula do dia 08/10/2011, deu-se continuidade à lição 1/12
Primeiramente foi trabalhado o orin (cantiga) Agbe ló l´aró.
Agbe ló l´aró
Kìí ráhùn aro
Àlùkò ló l´osùn
Kìí ráhùn osùn
Lékèélékèé ló l` ẹfun
Kìí ráhùn ẹfun
ọ̀ṣun lékèé o dá mi o
Káwa má ráhùn owo
Káwa má ráhùn ọmọ
Àṣẹ! Àṣẹ! Àṣẹ!


Glossário:
Agbe ló l´aró = o pássaro agbe é o dono do aro (índigo, uma espécie de cor azul)
Kìí ráhùn aro = nunca lhe falte o índigo
Àlùkò ló l´osùn = o pássaro àlùkò é o dono do osùn (vermelho, extraído de planta, como o urucum no Brasil)
Kìí ráhùn osùn = nunca lhe falte o osùn (usado para tratamento de pele)
Lékèélékèé ló l` ẹfun = o pássaro Lékèélékèé ló (pássaro branco com penas e pescoço longos) é o dono da cor branca (giz)
Kìí ráhùn ẹfun = que nunca falte a cor branca
ọ̀ṣun lékèé o dá mi o = que Oxum me abençoe
Káwa má ráhùn owo = (oração) que nunca nos falte riqueza
Káwa má ráhùn ọmọ = que nunca nos falte filhos.

Lição para os alunos: fazer uma versão em português do texto.
Formação de frases utilizando todos os pronomes pessoais na forma contracta, alguns verbos, substantivos,advérbios e preposição, no tempo verbal presente do indicativo.

Pronomes: Mo (eu), O (você), Ó (ele, ela), a ou àwa) nós, ẹ (vocês, vós), wọ́n (eles, elas)
Verbos = sọ̀rọ̀ (falar), fẹ́ (querer), fẹ́ràn (amar, gostar) jẹ́ (responder), Sùn (dormir), Jó (dançar), jẹ́un e jẹ́ (comer), dé (chegar), gbọ́ (entender; falar um idioma estrangeiro).
Advérbios: púpọ̀ (muito), díẹ̀ (pouco), sáre (correndo, rapidamente), lójõjúmọ (todos os dias).
Preposição = lati (de).
Substantivos: ọ̀gẹ̀dẹ̀ (banana), agbàdó (milho), ọsàn (laranja), ìrẹ́sì (arroz), okà (pasta de inhame, pirão), búrẹ́dì (pão), ẹran (carne).

Vocabulário da sala de aula
Espalhamos algumas palavras e expressões nas paredes da sala de aula. Segue abaixo lista das palavras com o respectivo significado.
A dúpẹ́- Nós agradecemos. Obrigado!
A dúpẹ́ púpọ̀! – Nós agradecemos muito! Muito obrigado!
Ágo = com licença (forma abreviada).
Ágo yà = licença concedida.
Akọ́wẹ́ – Escritor.
Àwọn Akẹ́kọ - Alunos.
Àwọn Akọ́wẹ́ – Escritores
Àwọn olùkọ́ – Professores
Báwo ni nǹkan?- Como vão as coisas?
Dáadáa ni – Bem.
Dìde – Estar em pé, levantar-se.
Dúpẹ́! – Obrigado! Agradecer.
Ẹ jọ̀wọ́ – Por favor! Faça o favor!
Ẹ káàárọ! = Bom dia!
Ẹ káàsàn! Boa tarde (até as 16 horas)!
Ẹ káàbọ̀ – Seja bem vindo!
Ẹ kúùrọ̀lẹ́! = Boa tarde (das 16 às 19 horas).
Ẹ kàalẹ́! = Boa noite (após as 19 horas).
Kí l´orúkọ rẹ̀? - Qual é seu nome?
Mo lọ sọ́jà – Eu vou ao mercado (presente). Eu fui ao mercado (passado).
Mo lọ sọ́jà làná -Eu fui ao mercado ontem.
Mo lọ ti sọ́jà - Eu já fui ao mercado.
N lọ sọ́jà - Eu não vou ao mercado (presente). Eu não fui ao mercado (passado)
Olufẹ - querido, querida, namorado, namorada, amor.
Olùkọ́ - Professor
Orúkọ mi ni ... – Meu nome é ...
Yàgo – Com licença. O mesmo que Ágo.
Wá ńbí = Wá níbí – Venha aqui!

Lição para trazer para a próxima aula: formar dez frases utilizando os conhecimentos adquiridos até o momento.
A próxima aula será no sábado, 15/10, das 9 às 13 horas, na Rua Senador Vergueiro, 122, Limeira-SP.
Para ter acesso ao material completo do curso, o aluno deverá levar à aula um CD ou DVD virgem para gravação dos textos (livro, dicionário) e também do áudio.

Ò dàbọ̀!
(José Benedito de Barros)

Nenhum comentário:

Postar um comentário